Oorlog in Nederland

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Nederland vijf jaar lang bezet door het Duitse leger, dat het land op 10 mei 1940 op bevel van Adolf Hitler was binnengevallen. In het hele land waren er mannen en vrouwen die in het diepste geheim in verzet kwamen tegen deze bezetting. Dat deden ze bijvoorbeeld door sabotage te plegen: het vernielen van dingen om de Duitsers tegen te werken. Of ze maakten identiteitspapieren na, zodat bijvoorbeeld verzetsstrijders een valse naam konden aannemen. En ook schoten zij soms wel mensen dood, bijvoorbeeld collaborateurs: dat waren Nederlanders die met de Duitsers samenwerkten en daardoor gevaarlijk waren voor het verzet.

 

Je verzetten tegen de Duitsers was heel moedig, want als je door hen werd gepakt, kwam je in de gevangenis of een concentratiekamp terecht, of werd je doodgeschoten. Dit laatste gebeurde meestal zonder dat een rechter een vonnis uitsprak, want je kon niet met een advocaat naar de rechtbank om te praten over wat je had gedaan. De Duitsers konden zomaar mensen executeren, of fusilleren zoals dat ook wel wordt genoemd. Er bestond geen wet die hun dat verbood, want de Nederlandse wet gold niet meer. Omdat verzetsstrijders in de ogen van de Duitsers illegaal te werk gingen, dus stiekem en tegen hun wetten in, werden zij illegalen genoemd, maar de Duitsers noemden hen ook wel partizanen of terroristen. Het doodschieten van verzetsstrijders gebeurde overal in Nederland, onder meer in de duinen langs de Noordzee, zoals bij Bloemendaal.

De Duitsers schoten niet alleen mensen dood van wie ze wisten of vermoedden dat ze illegalen waren, maar ook als wraak. Als er bijvoorbeeld een Duitse militair door het verzet was neergeschoten, dan pakten ze zomaar een aantal willekeurige mensen van de straat om die uit vergelding dood te schieten, represaille heette dat. Dat kon dus zomaar je broer of je vader zijn, die er helemaal niets mee te maken had. Velen van hen die tijdens zo’n represailleactie het leven lieten, zijn in de duinen begraven. Na de bezetting, in de zomer van 1945, werden op 45 verschillende plekken in de duinen in totaal 422 slachtoffers gevonden. Velen van hen werden herbegraven op de Eerebegraafplaats.

Meer lezen?

 

Op andere plaatsen op deze website vind je meer over verzetsstrijders, het (her)begraven van de slachtoffers en over de Eerebegraafplaats.

Wil je meer lezen over de Tweede Wereldoorlog, zoek dan eens op internet. De websites van de Anne Frankstichting en Verzetsmuseum Amsterdam hebben bijvoorbeeld veel informatie over de Tweede Wereldoorlog.