Paul Gustave Sidonie Guermonprez
Grafvak:
19
geboren: 28 december 1908 in Gent in België
overleden: 10 juni 1944 in het duingebied bij Overveen, 35 jaar oud
burg. staat: gehuwd
beroep: fotograaf-vormgever, docent fotografie aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en eigenaar van Co-op 2, een bureau voor fotografie en reclame in Amsterdam
geloof: geen (atheïst)
vindplaats: gedenksteen 5
Een voor allen ...
Achtergrond
Paul Guermonprez kreeg in augustus 1940 als fotograaf-vormgever de technische leiding bij het Algemeen Secretariaat van de Nederlandse Unie in Den Haag. Deze Unie was opgezet om tegenwicht te bieden aan de NSB en wilde in samenwerking met de Duitse en Nederlandse autoriteiten een maatschappij opbouwen op basis van een brede nationale samenwerking. De Unie viel in ongenade bij de Duitsers en Guermonprez werd vanwege zijn functie bij de Unie in januari 1941 gearresteerd en drie weken vastgehouden in de gevangenis het Oranjehotel in Scheveningen.
In 1942 stelden de Duitsers officieel de Kultuurkamer in. Hier moesten alle kunstenaars, schrijvers, muzikanten en podiumartiesten zich bij aansluiten, wilden zij hun beroep blijven uitoefenen. Guermonprez wilde dat niet en hief op 1 april 1942 zijn fotografie- en reclamebureau op.
Van 4 mei 1942 tot 30 juli 1943 was hij als gijzelaar geïnterneerd in het Kleinseminarie Beekvliet in St. Michielsgestel. Hij werd vrijgelaten om zich als voormalig officier in Amersfoort te melden voor terugvoering in krijgsgevangenschap. Nadat hij zich had gemeld, dook hij onder en ging aan het verzet deelnemen.
Verzetsactiviteiten
Guermonprez werkte mee aan de Brandarisbrief, een illegaal pamflet waarin kunstenaars opgeroepen werden zich te verzetten tegen het nationaalsocialisme en de Kultuurkamer. Tevens had hij contact met de Persoonsbewijzencentrale, een organisatie die persoonsbewijzen en officiële papieren vervalste.
Vanaf de nazomer van 1943 maakte hij deel uit van de leiding van de Raad van Verzet (RvV): een koepelorganisatie van verzetsgroepen. Hij onderhield de contacten met verzetsgroepen in Twente, Noord-Brabant en Limburg. In Noord- en Zuid-Holland was Guermonprez betrokken bij het organiseren en uitvoeren van diverse overvallen en sabotageacties.
Arrestatie en moord
De Sicherheitspolizei (Sipo) vond eind maart 1944 aantekeningen bij een RvV-man die tijdens een poging tot arrestatie in Den Haag was doodgeschoten. Mede op grond van deze notities kon de Sipo de volgende dagen diverse verzetsmensen arresteren, onder wie Guermonprez. Op 4 april werd hij gearresteerd in Amsterdam en ingesloten in het Huis van Bewaring aan de Weteringschans.
Op 10 juni 1944 werd Guermonprez met zes andere verzetsmensen, onder wie leden van zijn verzetsgroep, ter dood veroordeeld door een Polizeistandgericht. Nog dezelfde dag werden zij gefusilleerd en begraven in de duinen bij Overveen.